Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (Betam), Prof. Dr. Seyfettin Gürsel, Yrd. Doç. Dr. Gökçe Uysal ve Araştırma Görevlisi Mine Durmaz tarafından hazırlanan “Çalışan 757 Bin Kişi İş Arıyor” başlıklı bir rapor yayınladı. Rapora göre, Türkiye’de çalışan yaklaşık 25,5 milyon bireyin 757 bini (yüzde 3) çalışıyor olmasına rağmen çeşitli nedenlerden dolayı iş aramaya devam ediyor.
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi Betam, Prof. Dr. Seyfettin Gürsel, Yrd. Doç. Dr. Gökçe Uysal ve Araştırma Görevlisi Mine Durmaz tarafından hazırlanan araştırma notunda iş arayanların sayısının nispeten düşük olduğu belirlendi. Rapora göre, 2009 yılında yaklaşık 21 milyon çalışanın 700 bin kadarı yeni bir işe geçmeyi arzularken, bu sayı 2012 yılına kadar düzenli bir düşüş sergilemiş, toplam istihdam 25 milyona yaklaşmış ve yeni iş arayanların sayısı 600 bine, toplam istihdam içindeki payları da yüzde 2,4’e kadar geriledi. İş arayanların sayısında 2013 yılında bir artış söz konusu olup, toplam istihdam 700 bin kadar artarken yeni iş arayanların sayısı 157 bin artarak 757 bine, oranı da yüzde 3’e yükseldiği gözlemlendi.
Tablo 1: Yıllara göre istihdamda olanların sayısı ve evrimi
| 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | ||||||
| Kişi sayısı (bin kişi) | % | Kişi sayısı (bin kişi) | % | Kişi sayısı (bin kişi) | % | Kişi sayısı (bin kişi) | % | Kişi sayısı (bin kişi) | % | |
| İş arayanlar | 716 | 3,4 | 703 | 3,1 | 641 | 2,7 | 600 | 2,4 | 757 | 3,0 |
| İş aramayanlar | 20.561 | 96,6 | 21.891 | 96,9 | 23.470 | 97,3 | 24.221 | 97,6 | 24.767 | 97,0 |
| Toplam | 21.277 | 100 | 22.594 | 100 | 24.110 | 100 | 24.821 | 100 | 25.524 | 100 |
“Gelir yetersizliği yeni iş aratıyor”
Daha fazla gelir elde etmek için yeni iş aramalarının olduğu vurgulanan Betam notunda, başlıca nedenin gelir yetersizliği olduğuna dikkat çekildi. Yeni iş aradığını beyan edenlerin oranının yüzde 38,6 olduğu belirtilen raporda, yaptığı iş geçici ya da mevsimlik olduğu için iş arayanların oranınında yüzde 11,4 seviyesinde olduğu vurgulandı. Araştırma notunda ayrıca 2009 yılında gelir yetirsizliğinin toplam payının yüzde 79,5 olduğu da belirtildi. İş arayanların göreceli olarak düşük ücretlerde daha fazla yoğunlaştığına değinen uzmanlar, yüksek ücretlere doğru gidildikçe yeni iş aramanın hızla azaldığına ve aylık olarak 2000 TL’den sonra hiç kalmadığına da vurgu yaptı.
“Çalışma koşulları iş değiştiriyor”
Yeni iş aramanın ikinci önemli nedeninin “çalışma koşullarından memnun olmamak” olduğunu belirten Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (Betam), bu nedeni beyan edenlerin sayısını 2009 yılında yüzde 10,4 olarak gösterdi. Yeni iş aramanın diğer nedenlerine dönecek olursak, Araştırma raporunda ayrıca; “Kendi mesleğinde çalışmadığı için” ya da “işini kaybetme riski olduğu için” yeni iş aradığını beyan edenlerin paylarının oldukça düşük olduğu belirtildi.
| Ücret grupları | Toplam ücretli İstihdam | İstihdamda olup yeni bir iş arayanlar | ||
| Kişi sayısı (bin kişi) | % | Kişi sayısı (bin kişi) | % | |
| 1000 ve daha az | 8.268 | 53,3 | 313 | 73,5 |
| 1000-2000 arası | 4.813 | 31,1 | 99 | 23,2 |
| 2000’den daha fazla | 2.422 | 15,6 | 14 | 3,3 |
| Toplam | 15.504 | 100 | 426 | 100 |